ไหนใครว่าบริษัทไม่ต้องการมนุษย์เป็ด?
หลายครั้งที่เราได้ยินคำว่า “มนุษย์เป็ด” แล้วเกิดความรู้สึกในเชิงลบ คำนี้มักถูกใช้เปรียบเปรยถึงคนที่ทำอะไรได้หลายอย่าง แต่ไม่เก่งจริงสักด้าน เหมือนกับเป็ดที่บินได้ ว่ายน้ำได้ เดินได้ แต่ไม่เก่งที่สุดในด้านใดด้านหนึ่ง จึงทำให้หลายคนมองว่า “มนุษย์เป็ด” ไม่ได้มีคุณค่าในตลาดแรงงานเท่ากับผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน (Specialist)
แต่ในความเป็นจริง หากมองในเชิงบวก “มนุษย์เป็ด” ก็คือคนที่มี Multipotentiality หรือ ศักยภาพหลากหลายด้าน ซึ่งในปัจจุบันถูกยอมรับมากขึ้นในโลกการทำงานยุคใหม่ คำนี้ไม่ได้หมายถึงการ “เก่งแบบครึ่ง ๆ กลาง ๆ” แต่คือการมีความสามารถหลายแขนงที่สามารถหยิบมาใช้ได้ในเวลาที่องค์กรต้องการ และเป็นคุณสมบัติที่ช่วยให้องค์กรปรับตัวได้ดีในยุคที่การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว
ลองจินตนาการดูว่าในองค์กรหนึ่ง ๆ หากมีแต่ Specialist ที่เก่งในด้านเดียว แต่ไม่มีใครสามารถเชื่อมโยงหรือมองภาพรวม งานบางอย่างอาจจะสะดุด เพราะไม่มีใครสามารถทำหน้าที่ “คนกลาง” ที่คอยเชื่อมทุกส่วนเข้าด้วยกัน นี่แหละคือพื้นที่ที่มนุษย์เป็ดสามารถเติมเต็มได้อย่างลงตัว
มนุษย์เป็ดมีความโดดเด่นในด้านการปรับตัวและความยืดหยุ่น สามารถทำงานได้หลากหลายบทบาท ไม่ว่าจะเป็นการประสานงาน การจัดการงานด่วนที่ไม่อยู่ในหน้าที่ของใครโดยตรง หรือแม้แต่การเป็นตัวเชื่อมที่ทำให้ทีมต่าง ๆ สามารถสื่อสารและทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ สิ่งเหล่านี้คือคุณค่าที่หลายครั้งองค์กรเองก็ไม่ทันได้ตระหนัก แต่เมื่อขาดไปแล้วถึงจะรู้ว่าเป็นสิ่งจำเป็น
ดังนั้น การมี Multipotentialites อยู่ในทีม จึงไม่ใช่จุดอ่อนขององค์กร แต่กลับเป็นจุดแข็งที่ช่วยให้องค์กรสามารถรับมือกับความท้าทายที่ไม่คาดคิดได้เสมอ มนุษย์เป็ดจึงไม่ใช่เพียงคนที่ “ทำได้หลายอย่าง” เท่านั้น แต่คือ “คนที่ทำให้ทีมเดินไปข้างหน้าได้” อย่างแท้จริง
มนุษย์เป็ดคือใคร?
มนุษย์เป็ด หรือที่หลายคนเรียกว่า Generalist คือบุคคลที่มีทักษะหลากหลายด้านในระดับที่สามารถนำมาใช้ทำงานจริงได้ ไม่ได้จำกัดความสามารถอยู่แค่สายงานเดียว แต่สามารถหยิบใช้ความรู้จากหลายแขนงมาประยุกต์เข้าด้วยกันได้อย่างคล่องแคล่ว แม้อาจไม่เชี่ยวชาญเชิงลึกในระดับผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน (Specialist) แต่กลับมีความโดดเด่นในมิติที่ต่างออกไป เช่น การมองภาพรวมของงาน การเชื่อมโยงองค์ความรู้ข้ามศาสตร์ และการเรียนรู้สิ่งใหม่ได้อย่างรวดเร็ว
หากอธิบายในเชิงทฤษฎี คนกลุ่มนี้ถูกเรียกว่า Multipotentialites หมายถึงบุคคลที่มีความสนใจ ความถนัด และศักยภาพหลายด้านพร้อมกัน สามารถพัฒนาไปได้หลายทิศทาง และไม่ถูกจำกัดด้วยกรอบเพียงสายอาชีพเดียว ยกตัวอย่างเช่น บางคนอาจสนใจทั้งการตลาด กราฟิกดีไซน์ และการเขียนเชิงวิเคราะห์ ซึ่งทักษะแต่ละด้านแม้จะไม่ได้เชี่ยวชาญที่สุด แต่เมื่อนำมารวมกันกลับสร้างคุณค่าเฉพาะตัวที่หาไม่ได้จาก Specialist ที่โฟกัสเพียงสาขาเดียว
มนุษย์เป็ดจึงเป็นคนที่ “รู้รอบกว้าง” สามารถทำหน้าที่ได้ตั้งแต่การริเริ่มวางแผน การลงมือทำ ไปจนถึงการสื่อสารและประสานงานกับคนหลากหลายสายงาน ลักษณะนี้ทำให้พวกเขาเปรียบเสมือนฟันเฟืองสำคัญที่คอยเชื่อมโยงทุกส่วนขององค์กรเข้าด้วยกัน
ทำไมหลายคนคิดว่าบริษัทไม่ต้องการมนุษย์เป็ด?
แม้ในโลกการทำงานยุคใหม่จะมีการพูดถึงคุณค่าของ Generalist และ Multipotentialites กันมากขึ้น แต่หลายคนยังคงเชื่อว่า มนุษย์เป็ดไม่ใช่คนที่องค์กรต้องการ สาเหตุหลัก ๆ มีดังนี้
- ขาดความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน
หลายบริษัทมักเน้นหาผู้เชี่ยวชาญที่สามารถแก้ปัญหาเชิงลึกได้ทันที เช่น โปรแกรมเมอร์ที่เชี่ยวชาญเฉพาะภาษา นักการตลาดที่เข้าใจ Data Analytics อย่างละเอียด หรือวิศวกรที่สามารถออกแบบระบบซับซ้อนได้ การมองแบบนี้ทำให้มนุษย์เป็ดดูเหมือน “เก่งครึ่ง ๆ กลาง ๆ” และหลายคนคิดว่าพวกเขาไม่สามารถสร้างผลลัพธ์เชิงลึกได้เท่า Specialist
แต่ในความเป็นจริง แม้มนุษย์เป็ดจะไม่เชี่ยวชาญที่สุดในด้านใดด้านหนึ่ง แต่พวกเขามี ความเข้าใจหลายมิติ และสามารถประสานความรู้จากหลายสาขามาแก้ปัญหาแบบองค์รวม ซึ่งในหลายงานจริงกลับเป็นสิ่งที่ Specialist คนเดียวอาจทำไม่ได้
- การเปรียบเทียบที่ไม่แฟร์
หลายครั้งที่มนุษย์เป็ดถูกนำไปเปรียบเทียบโดยตรงกับ Specialist ในการประเมินผลหรือการสัมภาษณ์งาน ซึ่งทำให้ดูเหมือนว่า “ด้อยกว่า” ทั้งที่หน้าที่และบทบาทของทั้งสองกลุ่มแตกต่างกัน Specialist โฟกัสลึกในสาขาหนึ่ง ส่วนมนุษย์เป็ดโฟกัสความกว้างและความเชื่อมโยงของหลายด้าน การนำไปเปรียบเทียบแบบตรง ๆ จึงไม่ยุติธรรม และสร้างความเข้าใจผิดว่าบริษัทไม่ต้องการ
- ความเข้าใจผิดในคุณค่า
อีกเหตุผลหนึ่งคือหลายคนยังไม่รู้ว่า Multipotentialites หรือมนุษย์เป็ด สามารถทำงานที่ “เชื่อมต่อ” ระหว่างทีม หรือ เติมเต็มช่องว่าง ขององค์กรได้ดีกว่าคนทั่วไป ตัวอย่างเช่น งานที่ต้องประสานหลายฝ่าย งานแก้ปัญหาเฉพาะหน้า หรืองานวางแผนโปรเจกต์ที่ต้องมองทั้งภาพรวมและรายละเอียด
หลายองค์กรเริ่มตระหนักว่าคนกลุ่มนี้เป็น ตัวเชื่อมสำคัญ ที่ช่วยให้ทีมทำงานได้ราบรื่น ลดความขัดแย้ง และทำให้โครงการดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ การขาดมนุษย์เป็ดในทีมอาจทำให้งานสะดุด เพราะ Specialist อาจโฟกัสแค่ส่วนของตนเอง ไม่เห็นภาพรวมทั้งหมด
มนุษย์เป็ด – multipotentiality
งานแบบไหนที่มนุษย์เป็ดทำได้ดี?
แม้บางคนอาจมองว่ามนุษย์เป็ดไม่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน แต่ในความจริงแล้ว พวกเขามี ความสามารถรอบด้าน ที่ทำให้งานหลายประเภทดำเนินไปได้อย่างราบรื่น โดยเฉพาะงานที่ต้องการมุมมองกว้างและการเชื่อมโยงหลายฝ่าย
- งานที่ต้องการมุมมองภาพรวม
งานที่เกี่ยวข้องกับ การวางแผนโครงการ การจัดการระบบ หรือการวางกลยุทธ์องค์กร มักต้องใช้ความสามารถในการมองภาพรวมของงานทั้งหมด มนุษย์เป็ดสามารถประสานองค์ประกอบหลายส่วน ตั้งแต่ทรัพยากร เวลา งบประมาณ และทีมงาน เพื่อให้โครงการดำเนินไปอย่างราบรื่น
ตัวอย่างเช่น Project Manager หรือ Program Coordinator ที่ต้องเข้าใจทั้งรายละเอียดและผลกระทบต่อภาพรวม จะได้ประโยชน์จากการเป็นมนุษย์เป็ดที่มองภาพรวมได้ครบทุกมิติ
- งานประสานงานหลายฝ่าย
งานที่ต้อง สื่อสารและประสานงานกับหลายทีม มนุษย์เป็ดจะทำได้ดี เพราะมีทักษะหลายด้านที่ช่วยให้เข้าใจทั้งฝั่งผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านและผู้ที่ทำงานในส่วนอื่น ๆ พวกเขาสามารถแปลภาษา “เชิงเทคนิค” ให้ทีมอื่นเข้าใจ หรือจัดประชุมเพื่อให้ทุกฝ่ายมีข้อมูลตรงกัน
ตัวอย่างเช่น HR Business Partner (HRBP) ที่ต้องสื่อสารกับฝ่ายบริหาร ทีมงาน และพนักงาน หรือ Marketing Coordinator ที่ต้องเชื่อมงานระหว่างฝ่ายครีเอทีฟและฝ่ายวิเคราะห์
- งานที่เปลี่ยนแปลงเร็ว
โลกการทำงานยุคใหม่มีการเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว งานบางประเภทอาจต้องปรับกลยุทธ์หรือแก้ปัญหาแบบฉับพลัน มนุษย์เป็ดมีความสามารถ เรียนรู้และปรับตัวได้ทันที ทำให้พวกเขาเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับงานในสตาร์ทอัพ หรือทีมโปรเจกต์ที่ต้องการความคล่องตัว
ตัวอย่างเช่น Startup Team Member ที่ต้องทำหลายบทบาท ตั้งแต่การวางกลยุทธ์ การทำการตลาด ไปจนถึงการปฏิบัติงานจริง
- งานแก้ปัญหาเฉพาะหน้า
งานบางอย่างไม่มีคู่มือหรือตำราให้ทำตาม มนุษย์เป็ดมักใช้ ความรู้รอบด้าน มาหาทางออกอย่างรวดเร็ว พวกเขาสามารถเชื่อมโยงข้อมูลหลายด้าน มองหาทรัพยากร และเสนอแนวทางแก้ไขที่เหมาะสมที่สุด
ตัวอย่างเช่น การจัดการวิกฤตภายในองค์กร งานที่ต้องประสานผู้รับผิดชอบหลายฝ่าย หรือการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นแบบไม่คาดคิด
มนุษย์เป็ดสามารถเติบโตไปเป็นอะไรได้บ้าง?
แม้มนุษย์เป็ดจะมีทักษะหลายด้านในระดับทั่วไป แต่พวกเขาสามารถต่อยอดศักยภาพเหล่านี้ไปสู่ บทบาทสำคัญในองค์กร ได้หลากหลาย ตำแหน่งเหล่านี้ไม่เพียงสร้างคุณค่าให้กับองค์กร แต่ยังเปิดโอกาสให้พวกเขาพัฒนาตัวเองต่อไปอย่างต่อเนื่อง
- Project Manager – บริหารจัดการโครงการ
มนุษย์เป็ดสามารถก้าวสู่ตำแหน่ง Project Manager ได้อย่างเหมาะสม เพราะพวกเขามีทั้งความเข้าใจ รายละเอียดของงาน และ ภาพรวมของโครงการ ทำให้สามารถวางแผน จัดสรรทรัพยากร และแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นแบบเรียลไทม์ได้ นอกจากนี้ ความรอบรู้หลายด้านช่วยให้พวกเขาประสานงานกับทีมหลากหลายได้อย่างราบรื่น เช่น การสื่อสารระหว่างฝ่ายครีเอทีฟ ทีมวิเคราะห์ และฝ่ายบริหาร
- Coordinator / Facilitator – เชื่อมประสานทีม
อีกบทบาทที่เหมาะกับมนุษย์เป็ดคือ Coordinator หรือ Facilitator เพราะงานประเภทนี้ต้องอาศัย ทักษะสื่อสาร การจัดการเวลา และความเข้าใจหลายด้าน เพื่อให้ทุกฝ่ายทำงานร่วมกันได้อย่างราบรื่น พวกเขามักทำหน้าที่เป็น “สะพานเชื่อม” ระหว่างทีม ช่วยให้การประชุมหรือการประสานงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเข้าใจผิดและสร้างความร่วมมือที่ดี
- ผู้นำทีม (Team Leader / Manager) – เข้าใจความหลากหลาย
มนุษย์เป็ดที่มีประสบการณ์หลายด้านสามารถเติบโตเป็น Team Leader หรือ Manager ได้ เพราะพวกเขามี มุมมองรอบด้านและความเข้าใจบุคลากรหลากหลายสายงาน ทำให้สามารถจัดทีม ปรับบทบาท และมอบหมายงานได้ตรงตามศักยภาพของสมาชิกในทีม นอกจากนี้ พวกเขายังสามารถสื่อสารเชิงกลยุทธ์กับผู้บริหาร และสร้างวัฒนธรรมการทำงานที่สนับสนุนการเรียนรู้และพัฒนาของทีมได้
- Specialist ในอนาคต – เลือกโฟกัสด้านใดด้านหนึ่ง
แม้มนุษย์เป็ดจะเริ่มต้นด้วยความรู้หลายด้าน แต่พวกเขาก็สามารถเลือก โฟกัสด้านใดด้านหนึ่ง เพื่อพัฒนาความเชี่ยวชาญลึก และก้าวสู่ตำแหน่ง Specialist ได้เช่นกัน ตัวอย่างเช่น คนที่เริ่มจากการทำงานด้าน Marketing หลายแขนง อาจโฟกัสไปที่ Data Analytics หรือ Content Strategy เพื่อสร้างความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน
ด้วยเส้นทางเหล่านี้ มนุษย์เป็ดจึงไม่ได้เป็นเพียง “ผู้ช่วยรอบด้าน” เท่านั้น แต่เป็นกลุ่มบุคลากรที่สามารถเติบโตเป็น ผู้นำหรือผู้เชี่ยวชาญในอนาคต ซึ่งเป็นข้อได้เปรียบสำคัญในโลกการทำงานยุคใหม่
มนุษย์เป็ดอาจไม่ได้เชี่ยวชาญลึกในด้านเดียว แต่ในโลกการทำงานยุคใหม่ ความรอบด้านและการปรับตัว คือคุณสมบัติที่บริษัทมองหา Multipotentiality จึงเป็นข้อได้เปรียบที่ทำให้คนกลุ่มนี้มีที่ยืนชัดเจนในองค์กร ดังนั้น หากคุณเป็นมนุษย์เป็ด อย่ารู้สึกด้อยค่า แต่จงภูมิใจว่า คุณคือ Multipotentialite ที่พร้อมจะช่วยขับเคลื่อนทีมและองค์กรให้เติบโตอย่างแข็งแกร่งในอนาคต
Pasona Logo
—————————————————————-
หากสนใจหางานที่ใช่ หรือสนใจบริการของ PASONA โปรดติดต่อ
Contact: Career Consultant
📞 Phone: 02-108-1250
📧 Email: info@pasona.co.th
#PASONA #PASONAThailand #หางาน #หาคน #สมัครงาน #หางานกทม. #หางานทำ #หางานกรุงเทพ #หางานด่วน #หาคน #หางานบริษัทญี่ปุ่น #ฝากประวัติ #ค้นหางาน #งาน #งานหยุดเสาร์อาทิตย์ #งานมีเงินเดือน #รายได้ดี #งานประจำ #บริษัทชั้นนำ #มนุษย์เป็ด #Generalist #Multipotentiality #CareerDevelopment #องค์กรยุคใหม่ #CareerGrowth #WorkSmart #QualityFirstAlwaysSpeed #BeYourBest